In Nederland zijn er verschillende bewonersbedrijven, kleine (sociale) ondernemingen die door en voor buurtbewoners gerund worden. Vaak maken ze gebruik van leegkomende school- of bibliotheekgebouwen en vloeien de opbrengsten van de zaalhuren en andere activiteiten terug naar de wijk.
Deze bewonersbedrijven zijn een goed middel om de gevolgen van een terugtrekkende overheid op te vangen in sociaal zwakkere wijken, maar gemeenten moeten meer doen om burgers die dit soort initiatieven ontplooien verder te helpen. Dat stellen Reinout Kleinhans, Wenda Doff, Maarten van Ham en Arie Romein (allen werkzaam op de TU Delft, faculteit bouwkunde) in een artikel op de website Sociale Vraagstukken.
De auteurs deden onderzoek naar verschillende bewonersbedrijven in Nederland en concluderen dat ze kansen bieden voor burgers om gezamenlijk te werken aan leefbaarheid en sociale doelen in deze tijd van een terugtredende overheid, met name in sociaal zwakkere wijken. Volgens de onderzoekers stuiten bewoners in de samenwerking met gemeenten nu echter vaak op barrières. Bijvoorbeeld in de regelgeving of wat betreft de starheid of sturingsdrang van ambtenaren. In sommige gevallen werken gemeenten bewonersinitiatieven eerder tegen dan mee.
Ook hebben de bewonersbedrijven zelf nog last van kinderziektes, met als grootste valkuil dat een duurzaam verdienmodel vaak nog uitblijft. Toch geloven de onderzoekers in de toekomst van bewonersbedrijven in Nederland, maar ze moeten de tijd krijgen om tot wasdom te komen.
Foto boven: Bewonersbedrijf De Nieuwe Banier in de Rotterdamse Agniesebuurt. (Foto: De Nieuwe Banier)