Tijdens de pre-opening van het Jaar van de Ruimte in Pakhuis de Zwijger gaf Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, een toelichting op het toekomstperspectief Nederland Kringloopland. Ze riep daarbij de vakwereld op om werk te maken van het ontwerpen en organiseren van regionale kringlopen. ‘Ik zie veel goede voorbeelden op productniveau, maar weinig goede voorbeelden op regionaal niveau. Er zijn veel nieuwe concepten, maar er is nog weinig actie.’ En: ‘We kunnen met zijn allen veel meer dan we denken.’
In haar oproep staat ze niet alleen. De Internationale Architectuur Biennale Rotterdam (IABR) besteedde met Urban by Nature eerder breed aandacht aan de kringlopen. En het werk van curator Dirk Sijmons wordt voortgezet door Maarten Hajer, curator van de volgende editie van de IABR in 2016 waarbij de zoektocht naar de The Next Economy centraal staat. De Eo Wijersprijsvraag van dit jaar roept multidisciplinaire ontwerpteams op om realiseerbare voorstellen voor een energieneutrale Stedendriehoek in te dienen. De Green Deal ‘Nederland hotspot voor Circulaire Economie’ heeft als doel om de transitie naar een circulaire economie te versnellen en Nederland als wereldwijde hotspot in de circulaire economie te positioneren. En onder Agenda Stad is RUIMTEVOLK met innovatieve koplopers bezig met een agenda voor de Circulaire Stad, dat uiteindelijk moet landen in de Tweede Kamer en op de agenda van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie in 2016.
Met al deze initiatieven ligt de rode loper klaar voor inspirerende verhalen over duurzame steden en regio’s met lokale kringlopen. Verhalen die de zoektocht naar duurzame stedelijke ontwikkeling kracht bijzetten met kennis, ervaringen en ideeën. Met zijn allen kunnen en weten we meer dan we denken.
Daarom roepen we met deze Call for Blogs een ieder met kennis van, ideeën over en/of ervaring met het in praktijk brengen van regionale kringlopen op om kennis en inzichten te delen. Welke beloftevolle en inspirerende ontwikkelingen zie je om je heen (in binnen- en buitenland) of ben je zelf bij betrokken? Welke nieuwe werkwijzen of proposities bieden uitkomst? Wat betekenen die initiatieven voor hoe we momenteel omgaan met onze ruimte? Wat betekenen ze voor ruimtelijke processen, ontwerp, financiering en wetgeving? Hoe komen we van concepten naar acties? Etcetera.
———————————————
Nederland Kringloopland
In de komende veertig jaar zullen de voorraden van heel veel grondstoffen opraken. Grondstoffen die in alledaagse producten gebruikt worden, zoals in mobieltjes. Tegelijkertijd zorgen de klimaatveranderingen en andere milieuproblemen voor een groeiend bewustzijn dat we spaarzaam met het milieu moeten omgaan. Is het niet uit bescherming van onze aarde, dan is het wel om onze economie en samenleving te moderniseren en toekomstbestendig te maken.
Vanuit dit besef groeit ondertussen een beweging van mensen die duurzamer willen leven en bedrijven die duurzamer produceren. Waar in Duitsland vol bravoure wordt ingezet op de ‘Energiewende’, is in Nederland sprake van een langzamere en stillere ‘wende’. Die heeft tot nu toe al geleid tot zonnepanelen in elke straat en diverse lokale energiecoöperaties. Daarnaast wordt her en der gewerkt aan experimenten geënt op het gedachtegoed van de circulaire economie. Zo filtert waterbedrijf Waternet fosfaat (een efficiënte en schaarse meststof) uit afvalwater, kweekt Rotterzwam paddenstoelen op koffiedik en zuiveren planten op De Ceuvel de vervuilde grond. In de voetsporen hiervan lijken ook grotere marktpartijen zich steeds meer op duurzame producten en diensten toe te leggen. Philips heeft samen met architectenbureau RAU Pay per Lux ontwikkeld, waarbij verlichting een dienst is die consumenten afnemen. De grote energiemaatschappij E.ON – ook actief in Nederland – besloot onlangs zich volledig toe te leggen op schone energie.
Nederland heeft veel potentie om het kringloopland bij uitstek te worden. In de wereld is Nederland dé kampioen op het gebied van afval. We recyclen 80 procent van ons afval en van de rest produceren we energie. Maar dat is niet genoeg. We doen nog heel weinig aan het op gelijk niveau hergebruiken van materialen of aan upcyclen. We maken er bermpaaltjes van langs het asfalt. En afvalrecycling is daarnaast maar een heel klein onderdeel van de kringloopeconomie. Een goed begin, maar lang niet voldoende.
We zullen met een andere industriële logica na moeten denken en werk moeten maken van regionale kringlopen. Waarbij gekeken wordt naar stromen en ondernemers in de regio en de verbinding tussen wijk, stad en land. Lokale kringlopen zullen namelijk een nieuwe wisselwerking tussen stad en platteland teweeg brengen en het landschap zal er anders uit gaan zien. Kringlopen in Friesland zullen heel anders zijn dan in Zuid-Holland.
Ontwerpers en planners hebben een cruciale rol in dit nieuwe denken en doen, maar ook andere disciplines hebben we hard nodig. Kunnen psychologen, sociologen vertellen hoe we wijken, steden en regio’s in actie krijgen? Is dat door in te spelen op een ander waardepatroon? Of op angst voor oorlogen om grondstoffen? Of door gewoon te wijzen op de winst van de circulaire economie, zoals al door McKinsey berekend? En welke marketing is daarvoor nodig?
———————————————
Met de Call for Blogs voeden we inhoudelijk onder andere het Jaar van de Ruimte, de Eo Wijersprijsvraag, de IABR 2016 en de Agenda Stad. Ingezonden artikelen / blogs maken kans op publicatie op RUIMTEVOLK.nl en (met toestemming van de auteur) op de websites en in publicaties van genoemde initiatieven. Bovendien kunnen auteurs / bloggers benaderd worden voor een inhoudelijke rol in het Jaar van de Ruimte en andere activiteiten.
Deel je kennis en inzichten, speel een rol in het debat over het werken aan Nederland Kringloopland en lever een bijdrage aan de weg naar een nieuwe praktijk. Stuur voor 1 februari 2015 jouw bijdrage in.
> Artikelen / blogs (maximaal 900 woorden) – bij voorkeur vergezeld van een of meerdere rechtvrije foto’s of illustraties – kunnen ingestuurd worden tot zondag 1 februari 2015.
> Het is gewenst dat uit de bijdrage een oplossingsrichting, een nieuw perspectief danwel een eigen oordeel blijkt.
> Een artikel mag niet louter uit een projectbeschrijving, bureaupresentatie of aankondiging van een activiteit of publicatie bestaan. Er moet ook naar een hoger schaalniveau gekeken worden en er moet rekening gehouden worden met de diversiteit in achtergrond van de lezers.
> Inzenden dient te gebeuren via dit formulier. Op deze pagina verwijzen we ook naar een richtlijn voor auteurs. Ons advies is om deze voor het schrijven te raadplegen.
> Raadpleeg onze richtlijn voor auteurs.
> Neem bij vragen of onduidelijkheden contact op met de redactie: [email protected]
Foto boven: bewerking van uitzicht vanaf Renkumse Molen in Renkum (bron: Renkumse Molen, Flickr CC)