Amsterdam heeft zijn deuren eindelijk open gezet voor Airbnb. Een mooie stap in de richting van de deeleconomie. Bewoners mogen hun woonruimte voor kortverblijf verhuren aan toeristen of anderen die voor een paar dagen onderdak in de stad zoeken. Woonruimte wordt zo beter benut, de bewoner kan er wat aan verdienen en houdt er leuke contacten aan over. De woonconsument wordt zo tevens woonproducent, kort gezegd: een woonprosumer. Zijn ondernemerschap zal de stad overigens geen windeieren leggen, want iedere toerist brengt geld in het laatje. Bovendien kunnen de verbindingen die hieruit ontstaan voor de stad wel eens effectievere netwerken voortbrengen, dan een hotelovernachting.
Helaas, de deuren staan pas op een kier. De verhuur van woning of kamer mag een aardige bijverdienste bieden aan wie al op de bel-etage van de woningmarkt vertoeft. Voor hen is het een mooie kans om de toch al zwaar gesubsidieerde hypotheeklasten nog wat verder te verlagen. Maar wie genoegen moet nemen met het souterrain, afhankelijk is van huurtoeslag en mogelijk nog van andere toeslagen waarop bezuinigd wordt, heeft het nakijken: wie huurtoeslag ontvangt mag zijn woonruimte niet voor kortverblijf verhuren. Waarom die beknotting? Zit hier nog steeds de dogmatiek achter dat iemand die leeft van de ’bedeling’ niet mag verdienen; het argument waarvan met name de corporaties zich bedienden in hun verzet tegen Airbnb?
Inkomen aanvullen
Het zou toch veel mooier zijn als ook mensen met huurtoeslag hun inkomen hiermee kunnen aanvullen. Of zijn we bang voor misbruik van collectieve voorzieningen? Er is geen reden om aan te nemen dat zij zich in dit opzicht anders zullen gedragen dan hun meer gefortuneerde medeburgers. Die geven hun bijverdienste toch ook keurig op aan de belasting. In de open deeleconomie valt er overigens niets te verbergen: iedereen kan het zien, wereldwijd. Voor de eigenaar betekent dat wat meer belasting, voor de huurder wat minder huurtoeslag, maar per saldo gaat de eigenaar en de huurder erop vooruit. Bovendien krijgt het rijk meer belasting en bespaart het op de uitgaven aan huurtoeslag.
Bezetting Airbnb in Amsterdam, 2012. Hoe meer verhuur, hoe lichter de kleur (bron: Travelnext.nl)
Decentralisatie
De gemeente en de corporaties stoppen miljoenen in het zelfredzaam maken van bewoners. De gemeente krijgt bovendien door de decentralisaties de last van bijstand, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid op haar bord. Een kamer verhuren aan een toerist kost de gemeente echter niets. Actieve ondernemende huurders krijgen wel meer inkomen en eigenwaarde, zij dragen bij aan de versterking van de economie van de stad en beperken de uitgaven aan al die uitkeringen waarvoor de gemeente de lasten draagt. De besparing op de huurtoeslag komt echter ten goede aan het rijk. Het zou daarom goed zijn ook de huurtoeslag te decentraliseren. De gemeente ontvangt dan direct de voordelen van ondernemende huurders die initiatief nemen om hun inkomen te vergroten. Een betere prikkel kun je niet hebben.
Amsterdam steekt ver uit boven alle andere gemeenten als het gaat om het aantal overnachtingen. Elders zullen de inkomsten hieruit aanzienlijk lager liggen. Maar trekken we dit breder dan kan de woonprosumer natuurlijk nog veel meer: energie produceren, zorg verlenen, auto’s delen. Meer overlaten aan burgers en meer lokaal regelen brengt bestuur en burger dichter bij elkaar en levert beide winst op.
—
Foto boven: Deel van foto genomen op Ouishare Summit 2012, fotograaf: , bron: Ouishare Flickr fotostream , (CC BY-SA 2.0)
Pieter Buisman Adviseur Stedelijke Ontwikkeling
Pieter Buisman is Adviseur Stedelijke Ontwikkeling bij Pieter Buisman Advies: " Lokaliseren dankzij globaliseren. Het lijkt een paradox, maar dankzij de ontwikkelingen op grote schaal kunnen we schaalvoordelen halen uit verkleinen en geldstromen en rollen omdraaien. In de strategieën die ik hiervoor ontwikkel leg ik verbindingen met andere sectoren als zorg, energie en circulaire economie. Dat doe ik graag samen met anderen om zo het lokale vermogen te ontdekken en te activeren. Ik noem het ‘gebiedsondernemen’, een werkwoord dat aanzet tot rendement. Toekomstmuziek? Ik verlies de realiteit niet uit het oog en 35 jaar ervaring in stedelijke ontwikkeling en vernieuwing stelt me juist in staat om wat nog ver weg lijkt, sneller dichterbij te halen."
