De plannen waren ambitieus: zet jonge beginnende ondernemers uit de creatieve sector bij elkaar in een oude graansilo. Geef ze begeleiding om hun bedrijfje op te zetten, en koppel ze aan ondernemers uit dezelfde sector om snel door te groeien. Doe dat ook nog eens in een achterstandswijk die hier meteen mee op zou moeten bloeien. De werkelijke situatie in de Rotterdamse Creative Factory is een heel andere, maar of het daardoor meteen een flop is, is de vraag.
Mei 2008
Toenmalig burgemeester Opstelten opent de Creative Factory. Een deel van de voormalige graansilo aan de Maashaven in Rotterdam-Zuid is verbouwd om onderdak te bieden aan startende ondernemers in de creatieve sector. Rotterdam-Zuid moet nieuw leven ingeblazen worden, en een van de middelen waarmee het verantwoordelijke Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) dat wil bereiken is het trekken van vers ondernemersbloed.
Burgemeester Opstelten opent Creative Factory (bron: www.creativefactory.nl)
Niet lukraak, maar sterk gestructureerd. In de Creative Factory zijn alleen ondernemers welkom die net met een bedrijf zijn begonnen, of nog in de opstartfase zitten. Daarnaast moeten ze werkzaam zijn in de media, mode, muziek, design of zakelijke dienstverlening. Door vooraf ondernemers bij elkaar te zoeken en hen gestructureerd te coachen, moet de Creative Factory uitgroeien tot een sterk merk waar klanten aankloppen voor kant en klare producten. Alles zit hier namelijk onder één dak, iedereen kan samenwerken.
September 2009
De Creative Factory biedt onderdak aan meer dan 60 bedrijven. Veelal eenmanszaken die een paar vierkante meters van de grote ruimtes huren. De leeftijd van de ondernemers loopt uiteen van begin twintig tot begin dertig.
De afgelopen anderhalf jaar zijn er al mooie dingen voortgekomen uit de Creative Factory. De film Carmen van het Noorden, kinderboeken, feestconcepten en complete communicatieplannen.
Kunnen we dan concluderen dat de aanpak zijn vruchten afwerpt in Rotterdam-Zuid? Nee. Wie de loep erop legt, ziet dat de Creative Factory weinig afwijkt van andere verzamelgebouwen voor zelfstandig ondernemers. De ondernemers maken zelf de successen. Daarbij enkel geholpen door het feit dat ze een netwerk binnen handbereik hebben. “Het is veel makkelijker om te werken met mensen uit het pand, dan met mensen van daarbuiten”, stelt Kim van ’t Sant van PR en Communicatiebureau Crealistic.“Het scheelt veel tijd. Ik hoef maar twee stappen te zetten en ik sta aan het bureau van een zelfstandig vormgever. We maken bij onze opdrachten veel gebruik van de fotografen hier in het pand, de sitebouwer en de tekstschrijver. Niet alleen omdat ze hier zitten, maar ook omdat ze goed in hun vak zijn.”
Crealistic, het bedrijf dat Kim eigenlijk al tijdens haar opleiding opzette met Rianne Willemsen, nam meteen bij de opening van de Creative Factory zijn intrek in het pand. Inmiddels zijn de twee twintigers gegroeid van een klein bureau op de tweede verdieping, naar een hele eigen hoek in dezelfde ruimte.
Creative Factory (bron: www.creativefactory.nl)
Op het gebied van selectie van ondernemers is het dus goed gegaan in de voormalige graansilo. Zo werd het eenmansbedrijfje Coin-Op van game-ontwerper Sander van der Vegte naar de Factory gehaald. Sander had op dat moment net het spel Rocket Riot voor de X-Box ontwikkeld en groeit als een gek. Inmiddels maakt hij prototypes voor onder andere Sony, heeft hij twee – bijna drie – man personeel in dienst en zet hij ook nog eens twee zelfstandige 3D-moddelers uit de Creative Factory aan het werk.
Zo heeft Crealistic ook werk voor tekstschrijvers, fotografen en ontwerpers uit het pand, en magazine NL10 organiseerde een feest met evenementorganisatoren die ook in de graansilo zijn gevestigd. Maar zouden die samenwerkingen niet kunnen ontstaan in ‘de gewone wereld’? “Ja, wel”, zo laten de meeste ondernemers weten. “Daar ben je ondernemer voor. Je zoekt altijd naar kansen, mogelijkheden om samen te werken. Om verder te komen”, zegt copywriter en storyteller Krista Izelaar (30). Ook zij heeft al sinds de opening van de Factory haar bureau in het pand staan.
Dat er succesvolle samenwerkingen zijn ontstaan, is dus geheel aan de ondernemersdrang te danken. Wie die drang nog niet goed heeft ontwikkeld, komt bedrogen uit. Zo blijkt uit het verhaal van een oud-ondernemer uit het pand. “Ik was heel beginnend toen ik in de Creative Factory kwam. Ik had gehoopt meer in contact te komen met andere ondernemers die al een groter netwerk hadden om samen wat te gaan doen. Maar het leek of iedereen zat te wachten tot de ander een eerste stap zette”, vertelt Saskia Prosch (28). Met haar Attune Media maakt ze audiovisuele producties. Haar bureau kwam echter te staan in een ruimte met de redactie van stadsmagazine NL10. “Ik ben niemand tegengekomen om mee samen te werken. Ook omdat ik niet bij de juiste mensen in een ruimte zat. Vanuit de Creative Factory heb ik daar ook niet veel begeleiding in gehad.”
De belofte om actieve ondernemers te koppelen en met de Creative Factory als sterk merk naar buiten te komen, is daarmee nog niet helemaal waargemaakt. Voor de startende ondernemer had dat een steuntje in de rug kunnen zijn. Zij haken regelmatig af. Wat nu overblijft zijn de zelfstandigen met extreme ondernemingsdrang. En die ondernemers zorgen er zelf voor dat ze een sterk merk worden. Zo pakte Silo 7 het in ieder geval aan. “Met een paar bedrijven die al in de Factory waren gevestigd, zijn we een stichting begonnen, zodat we een eigen ruimte konden huren in het pand”, aldus Machiel Oskam, die nu met zijn bedrijf Aikon Studio is gevestigd op de zevende verdieping van de graansilo. “We beheren zelf de ruimte en halen ook nieuwe huurders binnen. Onze filosofie is gericht op samenwerking. Daardoor halen we nu opdrachten binnen, die je alleen nooit zou doen.”
Met deze eigen initiatieven hebben de ondernemers er in de afgelopen anderhalf jaar voor gezorgd dat er op kleine schaal leven in de brouwerij kwam. Maar daar is buiten de muren van de oude graansilo weinig van te merken. Rotterdam-Zuid plukt niet de vruchten van deze economische boost. Daarvoor hadden eerder duidelijkere stimuleringsmaatregelen genomen moeten worden. Wie dit nu nog voor elkaar wil krijgen, moet wachten op een nieuwe lichting ondernemers. De ondernemers die er nu zitten hebben al te veel hun eigen netwerk. En dat ligt voor een groot deel buiten Rotterdam-Zuid. De Creative Factory is een leuk lopend verzamelgebouw voor creatieve ondernemers, dat toevallig op Rotterdam-Zuid staat.
—
Foto boven: Ellen Mannens
Ellen Mannens Freelance journalist
Ellen Mannens is eindredacteur van het Rotterdamse stadsmagazine NL10. De redactie is sinds januari 2009 gevestigd in de Creative Factory. Daarnaast is zij freelance journalist.
